Nafaka Nedir?

Nafaka, boşanma davası sürerken ya da boşanma davasının sona ermesinden sonra maddi olarak zorluğa düşecek olan kişiye her ay ödenen paradır. Nafaka borcu kişisel bir borç olup, devredilemez.

Hangi Durumlarda Nafaka Alınır?

Türk Medeni Kanunu’nun 175 maddesi uyarınca: “Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz.”

Bu madde uyarınca nafaka, boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek tarafın, diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak isteyebileceği ödemedir. Yoksulluğa düşecek eşe bağlanan nafakada kusur şartı aranmaz. Yani yoksulluğa düşecek eşe, nafaka bağlanması için nafaka veren eşin kusurlu olması şart değildir. Yalnızca, nafaka alacak eşin boşanmaya yol açan olaylarda kusurunun daha ağır olmaması gerekir.

Nafaka alacaklısının yoksulluk durumunun ortadan kalkması, yeniden evlenmesi veya iş bulması gibi sebeplerle nafaka kaldırılabilir. Ayrıca hakım gereken durumlarda nafaka miktarının artırılmasına veya azaltılmasına da karar verebilir.

Erkeklerde Nafaka Alabilir Mi?

Belirtmek gerekir ki nafaka sadece kadınlara değil, ekonomik gücü daha düşük olan erkeklere de bağlanabilir. Toplumumuzda nafakanın genellikle kadınlara verilmesinin sebebi, toplumsal cinsiyet eşitsizliğine dayanmaktadır. Kadınların erkeklere eşit iş, maaş ve eğitim imkanlarına sahip olmaması kadınları dezavantajlı kılar. Bu sebeple ekonomik gücü düşük olan kadın genellikle nafaka alan taraftır.

Nafaka Ödenmez ise Ne Olur?

Nafakanın ödenmemesi halinde, nafaka alacaklı icra takibiyle nafakayı alabilecektir. İcra takibi açıldıktan sonra işleyecek nafakalar da icra takibine dahil edilerek talep edilebilir.

Nafaka Nasıl Hesaplanır? Neye Göre Belirlenir?

Nafaka miktarı hakim tarafından takdir edilmektedir. Hakim nafakayı çeşitli hususlara dikkat eder. Hakim tarafından özellikle aşağıdaki hususlara dikkat etmektedir:

Eşlerin müşterek çocuklarının sayısı
Eşlerin ekonomik durumları
Eşin ve çocukların masrafları
Kira masrafları

Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin 2016/10101 E. 2017/607 K. ve 25.01.2017 tarihli kararında: “Tarafların sosyal ve ekonomik durumları, nafakanın niteliği, ekonomik göstergelerdeki değişiklikler ve artış oranları dikkate alındığında davacı kadın lehine hükmedilen yoksulluk nafakası miktarı fazla olup, doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.” denilmek suretiyle yoksulluk nafakasının nasıl belirlendiği izah edilmiştir.

Nafaka miktarı bazı hallerde mahkeme kararı ile arttırılabilir. Nafaka alan kişinin ekonomik durumunun bozulması, nafaka alan kişinin ihtiyaçlarının artması, alım gücünün düşmesi sonucunda nafakanın yeterli gelmemesi, nafaka veren kişinin ekonomik durumunun iyileşmesi durumunda nafaka mahkeme kararı ile arttırılabilir.

Süresiz Nafaka Nedir?

Eşlerin boşanmaları sonucunda, boşanma sonucunda yoksulluğa düşen eşe diğer eşin ödeyeceği nafaka yoksulluk nafakasıdır. Yoksulluk nafakasına hükmedilebilmesi için yoksulluğa düşecek tarafın boşanma sebebinde kusurunun daha ağır olmaması gerekmektedir. Mahkeme talep ile bu nafakaya karar verebilir, kendiliğinden karar veremez. Türk Medeni Kanunu’nun 175. Maddesinde yoksulluk nafakası açıklanmıştır. Kanunumuza göre yoksulluk nafakası süresizdir. Mahkeme kararıyla yoksulluk nafakasının kaldırılmasına karar verilmedikçe ve nafakayı kendiliğinden sonlandıran bir sebep olmadıkça (nafaka alanın evlenmesi veya ölümü) nafaka yükümlülüğü devam eder. Bu sebeple yoksulluk nafakasına süresiz nafaka da denilmektedir.

Yargıtay tüm kararlarında yoksulluk nafakasının süresiz olarak hükmedilmesi gerektiğini belirtmektedir. Öyle ki, ilk derece mahkemesi tarafından kısa süren ve çocuk olmayan bir evlilikte yoksulluk nafakasının iki yıl ile sınırlandırması Yargıtay tarafından doğru bulunmamıştır. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2016/8859 E. 2017/14407 K. 12.12.2017 tarihli kararında: “Bu bakımdan nafaka alacaklısı açıkça talep etmedikçe, yoksulluk nafakasının belirli bir süreyle sınırlandırılması yasada bulunmayan bir unsuru yasaya dahil etmek anlamına gelir. Kanunun, hakime takdir yetkisi tanıdığı veya durumun gereklerini ya da haklı sebepleri gözönünde tutmayı emrettiği konularda hakim, hakkaniyete göre karar verir (… m.4). Kanun, yoksulluk nafakasının süresiyle ilgili hakime herhangi bir takdir hakkı tanımamış, süresini durumun gerekleri ya da haklı sebepleri gözönünde tutarak belirlemeyi de emretmemiştir. Kanun, bu nafakanın “süresiz” olmasını açıkça öngördüğüne göre, takdir hakkına sığınarak nafakayı belirli bir süreyle sınırlamak kanuna açık aykırılık oluşturur. Öyleyse, aylık irat şeklinde takdir edilen yoksulluk nafakasının belirli bir süreyle sınırlandırılması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.” denilmek suretiyle yoksulluk nafakasının süresiz olarak hükmedilmesinin zorunlu olduğu belirtilmiştir.

Mahkeme tarafından süresiz nafakaya (Yoksulluk Nafakası) hükmedilmesi için taraflardan birinin talepte bulunması, talep eden eşin kusurunun daha ağır olmaması, talep eden eşin yoksulluğa düşmesi, nafakanın ödeyecek eşin mali gücü ile orantılı olması gerekir.

Nafaka Türleri nelerdir?

Hukukumuzda 4 tür nafaka bulunmaktadır:

Yoksulluk Nafakası: Yoksulluk nafakası, boşanma sonucunda yoksulluğa düşen eşe diğer eşin ödeyeceği nafakadır. Yoksulluğa düşecek tarafın kusurunun daha ağır olmaması gerekmektedir. Mahkeme talep ile bu nafakaya karar verebilir, kendiliğinden karar veremez.

İştirak Nafakası: Boşanma sonucunda velayetin verilmediği eşin, çocukların bakım ve eğitim giderlerinin karşılanması amacıyla vermiş olduğu parasal katkıdır. İştirak nafakasında kusur oranlarına bakılmaz. Çocuğun 18 yaşını doldurması, evlenmesi veya mahkeme kararıyla ergin kılınması hallerinde son bulur.

Tedbir Nafakası: Tedbir nafakası boşanma davası sırasında veya öncesinde talep edilen geçici bir koruma önlemidir. Hakim, eşlerin mal varlıkları ve ekonomik durumlarını dikkate alarak maddi olarak güçsüzlüğe düşecek tarafa tedbir nafakası ödenmesine karar verebilecektir. Mahkeme bir ara karar ile tedbir nafakasına hükmeder. Tedbir nafakası verilirken eşlerin kusur oranlarına bakılmaz. Tedbir nafakası hem eş hem de çocuklar lehine verilebilir. Aleyhine tedbir nafakasına hükmedilen eş dava sonunda karar verilinceye kadar bu nafakayı ödemeye devam etmelidir. Tedbir nafakası, boşanma kararı ile sona erecektir.

Yardım Nafakası: Yardım nafakasının boşanma veya ayrılık davaları ile ilgisiz bir nafaka türüdür. Yardım nafakası, kişinin yardım etmemesi halinde yoksulluğa düşecek alt soy, üst soy ve kardeşlere verilen nafakadır.